ادامه از قبل
مراحل رشد جنين
اكنون جنين متوجه مجراي غذائي ميشود . فرد گرسنه اين عضو را معده مينامد، ولي يك جنين شناس آنرا بطور اختصار شكنبه مينامد. صفحه مسطح جنيني در وسط خميدگي پيدا كرده مانند جيب برآمده و در دو انتهاي آن فرورفتگي بدون منفذي ايجاد ميگردد. كمي بعد سوراخي در شكنبه جلوئي روي سطح زيرين ، دهان آينده را تشكيل ميدهد در حاليكه خروجي آن در قسمت عقب براي مدتي بسته ميماند .
در عرض مدت بيست و پنج روز بعد از اينكه تخمك ساده بوسيله اسپرم بارور ميشود ، جنين موجود كوچكي است كه به اندازه يك چهارم يك سانتيمتر با سر و انتهاي دم ، پشت و شكم ميباشد . در اين مرحله جنين پا ، دست ، صورت و گردن ندارد ، بنابراين قلبش نزديك مغز قرار دارد . ظاهر آن شباهتي به انسان ندارد . بعد شروع به ايجاد شش ها ميشود كه در آغاز يك فرورفتگي توخالي در كف شكنبه است ، بعد كبد يك برآمدگي ضخيم در ديواره شكنبه جلوئي درست پشت قلب ايجاد ميشود و جنين راه دراز و پر پيچ و خمي را طي ميكند كه در نهايت منجر به تشكيل كليه ها ميگردد.
با بوجود آمدن كليه ها ميتوان گفت كه يك تكامل مرحله اي انجام گرفته است . بدينمعني كه بجاي اينكه بلافاصله عضوي تشكيل گردد كه مورد استفاده انسان باشد ، جنين تشكيل نوعي عضو ميدهد كه بيشتر در حيوانات ساده تر مورد استفاده است ( مثلاً ماهي ) سپس اين عضو را چون اشياء مستعمل كنار گذاشته و عضو ديگري ايجاد ميشود كه درحيوانات رده بالاتري مثل قورباغه ديده ميشود . مجدداً جنين اين عضو مستعمل را كنار ميگذارد و شايد از مجموع اين اعضاي مستعمل كليه ها را ايجاد ميكند. درست مثل اين است كه هر بار يك لكوموتيو جديد ساخته شود كه هركدام از قبل بسيار پيشرفته تر باشد ، سازنده در آغاز قديمي ترين و ساده ترين لكوموتيو ها را ميسازد ، موتور آنرا جدا كرده از قسمتي از آن لكوموتيو جديد تر ميسازد و بعد از چندين بار تكرار اين عمل بالاخره يك لكوموتيو كاملاً جديد و پيشرفته ايجاد ميگردد و شايد در ساخت اين لكوموتيو جديد از همان فلزي استفاده شده كه در لكوموتيو اول بكار برده شده. دانشمندان اين فرايند عجيب را يك امر عادي در تكامل حيوانات از رده پائين به بالاتر ميدانند .
در اواخر ماه جنين تقريباً پنج ميليمتر طول دارد و تقريباً بصورت دايره خم شده است ، با يك دم كوتاه زير شكم ، برآمدگي هاي كوچك در پهلو ها – اولين آثار دست و پا . در دو طرف گردن كوتاه چهار شكاف ايجاد ميشود كه قابل مقايسه با گوش ماهي است ، - يك تكامل مرحله اي ديگر . تقريباً تمام اعضاي بدن انسان در شرف تشكيل شدن ميباشند . در سر چشمها چون دو كيسه كوچك از لوله جوان مغز برآمده ميشوند. پوست بالاي جلوي سر دو لكه فرو رفته را نشان ميدهد كه از بافتهاي ضخيم شده تشكيل يافته و مراحل اوليه بوجود آمدن بيني است – در فاصله كوتاهي پشت هر چشم يك گوش شروع به تشكيل يافتن است ، اين گوش خارجي نيست بلكه بافت حساسي است كه بعداً فرد را قادر ميسازد كه بشنود . در عرض شصت روز موجود جديد راه را از تخمك و اسپرم اسرار آميز تا آستانه در ورودي بشريت طي نموده است .
ماه دوم : صورت انسان
از بچه قورباغه تا انسان : تغييراتيكه در ماه دوم اتفاق ميافتد را ميتوان حدس زد . درست است كه جنين يك بچه قورباغه نيست ، ولي از نظر ظاهر با آن تفاوت چنداني ندارد . موجودي شبيه پياز گل با دم و سر بزرگش ، گوشهائي شبيه گوش ماهي و بر امديگيهاي بيشكل دست و پا كه شباهت كمي به جنين انسان دارد . ولي در آخر ماه دوم جنين نشانه هاي بيشتري از شكل انسان پيدا ميكند ، گرچه در اين مرحله است كه دم به طويل ترين اندازه اش رسيده است . در اين ماه جنين طولش شش برابر ميگردد (تقريباً چهار سانتيمتر ) و تقريباً پانصد برابر وزن اوليه خود ميگردد. استخوانها و عضلات بين پوست و اعضاي داخلي تشكيل ميگردد، و طرح اوليه مشخص ميشود.
ولي پيدايش صورت و گردن عامل اصلي شبيه شدن جنين به انسان است . اكنون دهان توسط فك بالا و پائين سواد بندي شده و هميطور كه مواد بهم متصل شده گونه ها را تشكيل ميدهند و اندازه آن كوچكتر و كوچكتر ميشود . كيسه هاي بيني بتدريج بهم نزديكتر ميشوند تا اينكه يك بيني پهن را بسازند . چشمان كه در آغاز در اطراف سر قرار داشتند بطرف جلو آمده اند. در مدت آخرين هفته ماه دوم پلكهاي چشم پديدار ميشوند كه كمي بعد بسته ميشوند .
پيشاني مشخص و برجسته است و به جنين يك ظاهر مغزي ميدهد در حقيقت واقعاً از نقطه نظر اينكه مغز بيشتر سر را تشكيل ميدهد جنين يك توده مغزي است . براي صورت سالها طول ميكشد كه اين تسلط اوليه را كه مغز بر ديگر اعضاي صورت داشته از بين ببرد و شكل حقيقي خود را بازيابد .
اعضاي مورد بحث بنوبت خود تغييرات زيادي را متحمل ميشوند . برآمدگيهاي اوليه اعضاء طويل ميشوند و انتهاي آزاد عضو پهن مانند پارو ميشود و تشكيل صفحه انگشتان دست و پا را ميدهند . طولي نميكشد كه پنج شكاف موازي كه با فرورفتگي عميقي جدا شده اند در هر صفحه ظاهر ميگردد، اين شكافها بتدريج از هم جدا ميشوند و بدين طريق پنج انگشت دست و پا ايجاد ميگردد. انقباض مورب در داخل هر عضو ، آرنج ، مچ ، زانوها و قوزك پا را تشكيل ميدهند .
دم انسان در پنجمين هفته به بزرگترين اندازه خود ميرسد و عضلاتيكه دم را در حيوان ميجنباند نيز وجود دارند . ولي بعد از اين مرحله شروع به تحليل رفتن ميكند و فقط در موارد غير عادي و نادر نوزاد با دم بدنيا مي آيد . استخوانها و ماهيجه ها با هم شروع به رشد ميكنند . در بيشتر موارد شكل استخوان اول بصورت غضروف تشكيل ميگردد و اين غضروف ماده نرم و شفافي است كه بعداً در اطراف آن بافت استخواني تشكيل ميگردد. همانطور كه يك مجسمه ساز قبلاً براي مجسمه خود مدلي از گل ميسازد و وقتي مشاهده كرد كه طرحش نقص ندارد مجسمه اصلي را ميسازد ، بنابراين بنظر ميرسد جنين نيز قبلاً اسكلت بندي را با غضروف قالب گيري ميكند و بعداً آنرا تبديل به استخوان مينمايد. اين فرايند هرماه كه از عمر جنين ميگذرد تكرار ميشود و بعد از تولد تا هنگام بلوغ ادامه ميابد . تا قبل از بلوغ كامل استخوانبندي انسان كامل نيست .
شايد جالب ترين وضع در دومين ماه زندگي جنيني نمودار شدن آلت تناسلي باشد. در اوايل ماه هيچ راهي براي تعيين جنسيت جنين وجود ندارد مگر اينكه كروموزمهاي جنسي را مورد تشخيص قرار دهيم . در اواخر ماه دوم جنسيت كاملاً از نظر اعضاي داخلي مشخص شده است و معمولاً از خارج جنين هم قابل تشخيص است . عجيب ترين صورت رشد آلت تناسلي اين است كه در هر دو جنس بيك شكل ظاهر ميگردند . حتي غدد شيرزا نيز در آخر ماه دوم در هر دو جنس شروع به نمو ميكنند. بنظر ميرسد كه طبيعت در هر فردي تمام اعضاي تناسلي را قرار داده باشد سپس با قوت بخشيدن به بعضي از آنها و تحليل دادن مابقي جنين مختلفي از نظر نري يا مادگي تبديل ميشود.
بنابراين دومين ماه شكل انسان در جنين كامل شده و دفتر تغييرات و تبديلات بسته ميشود . در مدت هفت ماه باقيمانده تغييرات عمده ايكه انجام ميگيرد رشد و نمو جنين است .
ادامه دارد
