سرزمين عجايب مورچه ها
دونالد كالروس پيتيسربازان، اكروباتها ، دزدان ، بردگان ، كشاورزان – اينها همه در سرزمين عجيبي كه در زير پاي ما است زندگي ميكنند.
حضرت سليمان گفت : «به مورچه اقتدا كنيد.» و ما چنين ميكنيم تا اجتماع سخت كوشي را در يابيم . چون در زير پاي ما، بدون آگاهي از طريق زندگي ما ، قبايل مورچگان به نوعي زندگي ميكنند كه شباهت بسيار زيادي به ما دارد .
من زماني در خانه اي كه داراي باغ بزرگي بود و در يكي از مناطق حاره قرار داشت زندگي ميكردم به اين راز پي بردم. مورچه ها حقيقتاً مالك آنجا بودند و من مستأجر آنان . ما يك فاميل چهار نفري بوديم كه در ميان انيوهي از درختان ماكنوليا و ميموزا زندگي ميكرديم در حاليكه جمعيت مورچه ها از چند ميليون تجاوز ميكرد و آنجا را در اختيار داشتند. با يك ذره بين من طرق جنگ و صلح آنها را زير نظر ميكرفتم و هنگاميكه به هم حمله ور ميشدند دشمنان را دريده ، تكه و پاره ميكردند .
تعدادي از مورچه ها بزرگتر و شق و رق راه ميرفتند ، آنها مورچه هاي نجار بودند كه مانند موريانه ها به داخل چوب رسوخ كرده و دالانهاي درهم و برهم خانه هاي خود را ميساختند . بعضي از مورچه ها دروگر بودند كه مأمور مراقبت از دانه هائي بودند كه جمع آوري كرده براي زمستان ذخيره سازي انبار ميكردند . تعدادي ديگر گله داران گاو بودندكه شته ها را تغذيه كرده شيره مغذي كه آنها از درختان ميمكيدند از آنان ميدوشيدند. علاوه بر اين مورچه هاي ذزد ، اكروبات و بچه دزد هم وجود دارند كه پشت ديوار لانه حشرات ديگر كمين كرده بچه هاي آنان را ميدزدند.
در مناطق گرمسير مكزيك مورچه هاي سپاهي ، صحرا نورد هاي وحشي را ديده ام كه در گروه هاي متراكم حركت ميكنند و بچه ها و ملكه خود را حمل ميكنند و ميتوانند به ناگهان در ستون هاي مختلف تقسيم شده صيد خود را احاطه كنند اينها همه كاملاً كور و بايد راه خود را از طريق بويائي و شاخك ها بيابند . در تمام دنيا مورچه هاي كشتي پيما وجود دارند كه در هنگام بارگيري به كشتي تهاجم ميكنند و بدينطرق به اقصي نقاط جهان سفر ميكنند. و تعدادي از آنها براي هميشه آنجا كه كشتي بار را تخليه ميكند ساكن ميشوند . مورچه هاي بزرگ مهاجمي وجود دارد كه برده شكار ميكنند. يعني لانه هاي قبايل ديگر را ميشكافند و مورچه هاي جوان بي پناه را دستگير كرده و آنها را چون برده اي بكار ميگيرند و وادارشان ميسازند كه براي آنها تهاجم و جنگ كنند. بعضي از برده داران بقدري تنبل و از كار افتاده اند كه برخلاف ظاهر پر صلابت خود توانائي اين را ندارند كه خود غذا بخورند و برده را مجبور ميكنند كه غذا را به دهان آنها بگذارد.
اينها واقعاً تنيل و بيكاره اند . ولي از همه مورچه ها عجيب تر مورچه هاي سايباني[1] هستند و بدين علت آنها را به اين نام نهاده اند كه در صف هاي طولاني هر يك قطعه اي از برگ بريده شده را در بالاي سرش با خود حمل ميكند. اين يك رژه نمايشي نيست . اين برگها تبديل به كود ميگردد ، چون اين مورچه ها كشاورز هستند و در كنار بشر و موريانه هاي مخصوس شايد يگانه كشاورز بين جانوران موجود در جهان باشند. آنها بذر افشاني كرده كود ميدهند و علف هاي هرزه را ميچينند و محصول خود را درو ميكنند . محصول آنها نوعي قارج است . بعضي از آنها نظير قارچي است كه ما مصرف ميكنيم و بعضي ها هم شبيه به كفك نان است ، ولي به علت اينكه اين كشاورزان بقدري در كار خود خبره و مراقبت سختي كه از محصول خود مينمايند باعث شده مدت يكصد سال طول بكشد كه محققين سر از كار آنها درآورند. تمام اين مورچه هاي قطع كننده برگ در قسمت گرمسيري نيمكره غربي وجود دارند. نوعي بسيار مشهور از اين مورچه بنام آتا سفالوت[2] را در باغ وحش برانكس نيويورك در قسمت خزندگان نگهداري ميكنند كه در معرض ديد بازديدكنندگان قرار دارد. اين مورچه ها را به اتفاق ملكه آنها در سال 1950 از ترينيداد حمل و به اين باغ وحش برده اند . اين مورچگان نازپرورده غذايشان شاخه هاي بريده شده گل رُوز است كه هر روز صبح جلوي لانه آنها ميگذارند . به محض اينكه اين شاخه ها در مقابل لانه آنها گذاشته ميشود شروع به كار ميكنند و تا ساعت پنج بعد از ظهر شاخه ها اعم از برگ و گلبرگ ها را عريان ميكنند. نحوه كار اين است كه مورچه برگ را بين پاهاي خود محكم نگهميدارد و به كمك آرواره هاي قيچي شكل خود شروع به بريدن برگ ميكند و بعد آنرا مغرورانه بالاي سر نگهداشته به داخل لانه ميبرد.
ادامه دارد
[1] - Parasol Ants
[2] - Atta Cephalotes
