ادامه از قبل

دفع مهاجمين نا مرئي ( 1 )

Ruth And Edward Flecher

زماني پزشك معروفي اظهار داشت : « اين سلامتي است كه يكي از بزرگترين اسرار پزشكي است ، نه بيماري .»
سلامت شما نمونه بارزي بر اين مدعا است . هر روز بدن شما را ميليونها ميكرب مورد تهاجم قرار ميدهند ، اين ميكربها اغلب ميتوانند موجب بيماري گردند يا حتي باعث مرگ شوند . با اين وجود شما سالم ميمانيد . ميكرب و ويروسهاي بيشماري بوسيله غذائي كه ميخوريد و هوائيكه استنشاق ميكنيد و يا از طريق جراحات وارده بر بدن وارد ميشوند . با وجود اين تهاجم شما سالم ميمانيد . بعضي از اين مهاجمين براي هميشه در دهان ، بيني ، گلو يا روده هاي شما مأوا ميكنند . در اين مكان ها ميكربها بسرعت عجيبي تكثير ميكنند . ولي بازهم شما سالم ميمانيد .
چه چيزي شما را از اين تهاجم پي در پي ميكربها و ويروس ها محافظت ميكند ؟
طي دهها سال تحقيق و پژوهش دانشمندان رفته رفته پرده از اين راز بزرگ برداشته اند . از سلامت بدن شما نگهبانان محافظت ميكنند . اين نگهبانان با يك سري اقدامات تدافعي از اعماق بدن چون سپاه عظيمي كه در مقابل دشمن براي دفاع صف آرائي ميكند از بدن شما دفاع مينمايد.
براي مثال ، فرض كنيد كه خاشاك آلوده به ميكربي وارد چشم شما ميشود . بهيچوجه جاي نگراني نيست . سطح چشمهاي شما دائماً بوسيله اشك شستشو ميشود و اين اشك داراي ماده ضد ميكربي بنام ليسوزيم[1] ميباشد . اين ماده بقدري قوي است كه اگر يك قطره اشك در نيم گالن آب حل شود باز هم ميتواند نوعي ميكرب را نابود كند.
بذاق دهان و مايعات ديگريكه بدن شما توليد ميكند نيز داراي مواد شيميائي ضد ميكرب است . حتي پوست بدن نيز داراي خاصيت ضد ميكربي بسيار است . مثلاً اگر ميكرب زهر آگين اسهال در يك قطره آبيكه در روي لامل است آلوده شود ساعتها زنده خواهد ماند ولي در صورتيكه اين قطره آب آلوده به ميكرب روي كف دست ريخته شود ميكربها در مدت حد اگثر بيست دقيقه از بين خواهند رفت .
بعضي از انواع ميكربها ميتوانند در مقابل اين تدافع خارجي مقاومت نموده زنده بمانند و حتي در روي پوست تكثير كنند . ولي براي اينكه بتوانند زيان آورد باشند بايد بنحوي وارد بدن گردند كه در آنموقع هم با يك سري اقدامات پيچيده سيستم دفاعي بدن روبرو خواهند شد . براي مثال ميكربهائيكه وارد دهان ميگردند درمقابل ماده ضد ميكرب موجود در بذاق دهان قرار ميگيرند . آندسته از ميكربهائيكه بلعيده شده و وارد معده ميگردند در آنجا شيره هاي هضم كننده نيرومندي در انتظار آنها هستند . تعداد بسيار كمي ميتوانند خود را زنده به روده ها برسانند .
ميكربهائي كه وارد بيني ميشوند بايد راههاي پر پيچ و خم سينوس هاي شما را كه چون فيلتر عمل ميكنند طي نمايند . سطح اين گذرگاه پوشيده از مايع مخاطي است كه همواره آنرا مرطوب نگاه ميدارد تا بتواند ميكربها را جذب كند . اگر ميكربها موجب تحريك آن گردند بوسيله ماهيچه عطسه به خارج پرتاب ميشوند و يا اگر بتوانند وارد ريه ها گردند از آنجا هم توسط سرفه خارج ميشوند و اگر بلعيده شوند جهاز هاضمه بخوبي از عهده مقابله با آنها بر خواهد آمد.
ميكربهائيكه بوسيله خراش يا بريدگي وارد بدن ميگردند گرچه اين آسيب ها بسيار كوچك و ناچيز باشند بطوريكه شخص اصلاً متوجه آن نشود ، ولي ميتواند خطرات جدي را بوجود آورد .
فرض كنيم كه فردي اتفاقاً پا روي ميخ آلوده اي گذاشته باشد ، هر ميكربيكه بدين طريق وارد بدن شود ممكن است بعد از بيست دقيقه دو برابر شود و بعد از بيست دقيقه ديگر مقدار آن دوبرابر ميشود و همينطور اين تكثير ادامه مييابد . اگر همين روند ادامه يابد شخص بعد از هفت ساعت مواجه با يك سپاه هفت ميليوني ميكرب خواهد شد و روز بعد اين سپاه به ميليارد ها خواهد رسيد . در اين موقع است كه تمام بدن مورد هجوم قرار خواهد گرفت . ولي قبل از اينكه اين اتفاق ناگوار رخ دهد نوع ديگري كمك بداد خواهد رسيد . يكي از شگفت آور ترين عمل حياتي قدرت بدن در بازسازي خود و رفع خسارات وارده و ادامه بزندگي كردن است. هر زمانيكه فردي خود را با تيغ يا چاقو زخمي ميكند يك عمل ساختاري در بدن شخص انجام ميگيرد و اين عمل بمراتب پيچيده تر از كار هاي بناي يك آسمانخراش است . ما نيروي بهبود يافتن زخمها را يك امر بديهي و طبيعي فرض ميكنيم ولي بايد اين حقيقت را بدانيم كه بدون اين نيرو امر جراحي در بدن انسان غير ممكن ميبود . چون با وارد شدن كوچكترين صدمه به بدن موجبات مرگ فراهم ميشد .
در نقطه ايكه بدن صدمه ديده و ميكربها به آنجا هجوم آورده اند مواد شيميائي خاصي ترشح ميشود و ايجاد تورم ميكنند. اين مواد شيميائي باطراف پراكنده ميشوند تا اينكه به نزديگترين رگ بدن برسند . آنگاه در آنجا باعث ميشوند كه ديواره رگ حالتي پيدا كند كه پلاسماي خون از آن عبور نمايد . همراه اين پلاسماي خون گلبولهاي سفيد خون كه لكوسيت ناميده ميشوند بعلاوه مواد شيميائي مختلف ديگر كه از رشد و نمو ميكربها جلوگيري بعمل ميآورند از ديواره رگ خارج ميگردند . لكوسيت ها يكي از عجيب ترين و مؤثر ترين عوامل دفاعي بدن ميباشند . از نظر ظاهري شبيه يك موجود تك سلولي بنام آميب هستند و مانند آميب ميتوانند از نقطه اي به نقطه ديگر بدن بطريقي كه تا كنون كشف نشده است حركت كنند. ، لكوسيت ها مثل اينكه تحت جاذبه مغناطيسي قرار گرفته باشند به منطقه ايكه ميكربها هجوم آورده اند جذب ميشوند . وقتيكه به منطقه مربوط رسيدند هر ذره از سپاه مهاجم را ميبلعند.
ادامه دارد
[1] - Lysozyme

Post a Comment