كنترل درجه حرارت بدن از درون(1)

Ruth And Edward Brecher

براي ما انسانها درجه حرارت مناسب آب و هواي معتدل است . بدن ما طوري ساخته شده است كه در حال استراحت بدون لباس در درجه حرارت 30 درجه سانتيگراد هيچگونه عكس العمل ناشي از ناراحتي نشان ندهد . ولي در درون بدن ما وسائل مختلفي وجود دارد كه بوسيله آنها بدن ميتواند درجه حرارت كمتري را تحمل كند . بطوريكه سرخپوستان آمريكائي نزديك رأس قطب جنوب توانسته اند در سرماي زير صفر بدون هيچگونه لباسي نسل اندر نسل بزندگي خود ادامه دهند .
ما با ايجاد حرارت داخلي و تا اندازه اي هم با ذخيره اين گرما راحتي در هواي سرد را ايجاد ميكنيم .
عمده ترين منبع تأمين كننده حرارت داخلي بدن عضلات ما هستند كه 70 در صد از انرژي غذا را براي ايجاد گرما مصرف ميكنند. در شرايط متوسط عضلات بدن در هر ساعت حرارتي را توليد مينمايند كه براي جوش آوردن يك ليتر آب در آستانه يخ زدن كفايت ميكند و هنگاميكه شما دستهايتان را تكان ميدهيد و يا پاي خود را بزمين ميكوبيد موجب ميشود كه تنور حرارتي عضلات حرارت بيشتري را توليد كنند .
ميزان فعاليت عضلاني كه بتواند سرما را زايل كند در آزمايشي كه در مؤسسه تحقيقاتي ملي كانادا انجام گرفته بخوبي معلوم ميگردد. اين آزمايشات نشان ميدهد كه اگر شما در حرارت 4 درجه سانتيگراد تند راه رويد همانقدر از لحاظ گرما احساس آرامش ميكنيد كه در درجه حرارت 21 درجه به حال نشسته و بدون حركت و با همان پوشاك باشيد . و يا اينكه در درجه حرارت 15 سانتيگراد زير صفر اگر سريع بدويد و پوشاك شما معمولي باشد احساس سرما نخواهيد كرد . اگر شما سرما را با ورزش برطرف نكنيد عضلاتتان با لرزيدن با سرما مقابله كرده بدن را گرم نگهميدارند. يكي از فيزيولژيستها گفته است كه : « در اثر لرزيدن است كه خيلي ها كه احساس سرما ميكنند منجمد نخواهند شد » در شرايطي كه بدن در معرض سرماي شديد قرار ميگيرد لرزش شديد موجب ميگردد كه بدن منجمد نگرديده و انسان زنده بماند .
در هواي سرد عضلات بيشتر انرژي غذا را مصرف مينمايند و حرارت بيشتري را ايجاد ميكنند لذا طبيعت براي جيران انرژي مصرف شده اشتها به غذا را در فرد بيشتر ميكند . شما بطور متوسط براي هر يك درجه كاهش درجه حرارت پانزده كالري بيشتر لازم داريد . به سربازانيكه در مناطق گرم حدود 33 درجه سانتيگراد مأموريت داشته اند اجازه داده شده كه هرچه ميخواهند غذا بخورند و آزمايش نشان داده است كه آنها حد اكثر مقدار غذائي كه مصرف كرده اند حدود 3000 كالري در روز انرژي داشته است . آزمايش مشابه اي در منطقه اي كه درجه حرارت محيط آن 31 درجه سانتيگراد زير صفر بوده غذائي كه مصرف گرديده بيش از 5000 كالري انرژي داشته است .
بجاي اينكه در هواي سرد توليد حرارت داخلي را افزايش دهيد ميتوانيد همين نتيجه را با نگهداري حرارت موجود در بدن بدست آوريد . يك روش ساده وجود دارد كه براي همه آشنا است يعني وقتي كه سردتان ميشود بطور غريزي بدن خود را جمع ميكنيد و آنرا بصورت يك توپ در ميآوريد . با اين عمل سطح بدن در معرض سرما به حد اقل ميرسد . مورد ديگري كه كمتر كسي با آن آشنا است ، تغيير خود بخود جريان خون در زير پوست است . معمولاً خون و پوست عمل سيستم سرد كننده را مانند آب در رادياتور هاي اتومبيل انجام ميدهند بدينمعني كه خون گرم كه از اعضاي داخلي بدن به سطح بدن نزديك ميشود بوسيله پوست بدن به ميزان يكصد و نود تا سيصد ليتر در ساعت ميباشد ولي موقعيكه شخص سردش ميشود بسياري از مويرگهاي موجود در زير پوست بدن بسته ميشوند و جريان خون را تا يك پنجم كاهش ميدهند و در بعضي موارد از اين مقدار هم جريان خون را كمتر مينمايد در نتيجه پوست بدن از رادياتوري كه حرارت را پراكنده ميكند تبديل به پتوئي ميگردد كه حرارت را حفظ مينمايد.
كارآئي اين پتوي پوستي تا اندازه اي به لايه چربي موجود زير آن بستگي دارد . بطوركلي افراديكه در زير پوست خود داراي لايه چربي بيشتري هستند بمراتب از افراديكه داراي چربي كمتري در زير پوستشان هستند تحمل بيشتري در مقابل سرما دارند . ولي اين بدان معنا نيست كه افراد چاق در هواي سرد احساس ناراحتي نميكنند، چون انتهاي اعصابيكه براي احساس سرما است و شخص را مجبور ميكند كه بگويد « سردم است » در زير پوست قرار دارد حال اگر لايه چربي ضخيم باشد موجب ميگردد كه عصب از منبع حرارتي بدن دور نگهداشته شود و فرد چاق زودتر احساس سرما نمايد.
خز حيوانات نيز همين عمل را انجام ميدهد. خيلي از حيوانات بوسيله عضلات ظريفي كه موهاي آنها را راست ميكند و لايه خز را ضخيم تر مينمايد حرارت بدن خود را محفوظ نگهميدارند .
ادامه دارد

Post a Comment